Πίστευα ότι οι πιο δύσκολες στιγμές που είχα ζήσει επαγγελματικά στη ζωή μου, ήταν όντας διαπιστευμένη στο Υπουργείο Οικονομικών, σε μια περίοδο μεγάλης πολιτικής αστάθειας και με τα την τρόικα να πηγαίνει και να έρχεται….Συμβούλια που κρατούσαν ακόμα και 15 ώρες ασταμάτητα!
Όρθιοι και αν ήμασταν τυχεροί σε καμιά καρέκλα να γράφουμε με τα laptop στα γόνατα και την ψυχή στο στόμα, για τους πιο ανταγωνιστικούς από εμάς, που θέλαμε να έχουμε πρώτοι την είδηση….
Όταν άνοιγε η πόρτα του γραφείου του Υπουργού για νερό, φαγητό ή για έγγραφα που πηγαινοέρχονταν πεταγόμασταν πάνω με ταχύτητα φωτός, να ρίξουμε μια ματιά, να δούμε τα πρόσωπα τους, ν αναλύσουμε τη στάση του σώματος και κυρίως να “ψαρέψουμε” τους εργαζόμενους του Υπουργείου που έμπαιναν και έβγαιναν!
Και όλα αυτά, τόσο τα νοσταλγώ σήμερα… ως “παιχνιδάκι” μπροστά σε αυτά που κλίνομαι ν αντιμετωπίσω Δημοσιογραφικά και με τις υπόλοιπες ιδιότητες μου σήμερα…
Οι εξελίξεις με βρήκαν αμήχανη, άλλωστε ψέμματα δεν θα σας έλεγα ποτέ!
Πως να μη με βρουν; Όταν το κινητό μου είναι γεμάτο από τσουρέκια και πασχαλιάτικα αβγά, όταν το γραφείο μου είναι γεμάτο από marketing plan έτοιμα να υλοποιηθούν για τις καλοκαιρινές μας επιχειρήσεις, για τα ξενοδοχεία μας κλπ….
Με θυμάμαι να λέω σε συνεργάτες επαγγελματίες: Θέλω αβγά και τσουρέκια πολύ νωρίτερα, να έχω το υλικό, να μη τρέχουμε τελευταία στιγμή…
Και τώρα…πως να τρέξεις από τον καναπέ;
Δύο εβδομάδες πριν τα μέτρα, είχαμε αρχίσει με πολλούς εμπόρους της πόλης, έχοντας αντιληφθεί ότι θα φτάσουμε εδώ να βρίσκουμε εναλλακτικές πωλήσεων.
“Δώρα ότι πεις, Δώρα κάνε ότι θες….”, μου έλεγαν!
Ήταν αργά όμως….πολύ αργά και ας κρίνονται τ αντανακλαστικά μου ακόμα και σε αυτή τη περίπτωση γρήγορα!
Σχεδόν 3 χρόνια τώρα, σας μιλώ για το ηλεκτρονικό εμπόριο. Δίνω αγώνα για να σας πείσω να το ακολουθήσετε. Δίνω αγώνα ακόμα και για να καταλάβουμε όλοι μας ότι λέγοντας ηλεκτρονικό εμπόριο δεν εννοούμε μόνο τα e-shop!
Aς μπούμε όμως στο θέμα μας!
Η έλευση της πανδημίας του κορονοϊού δεν υπολογίζει σύνορα, καθώς πλήττει όλους σχεδόν τους κλάδους της οικονομίας. Κλειστά σύνορα. Κλειστά και τα εμπορικά καταστήματα, με το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων να προσπαθεί να διαχειριστεί την καταναλωτική φρενίτιδα. Ποιες, όμως, είναι οι συνέπειες για το λιανεμπόριο, είτε πρόκειται για το συμβατικό είτε για το ηλεκτρονικό, στο παρόν και στο μέλλον;
Ο φόβος του κορονοϊού, η απαγόρευση εξόδου και η αναστολή λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων έχουν ερημώσει ουσιαστικά τα κέντρα των ελληνικών πόλεων, ενώ το λιανεμπόριο ετοιμάζεται να βιώσει πρωτόγνωρα δύσκολες στιγμές. Καθώς, όταν πέφτουν ή δεν πραγματοποιούνται καθόλου τζίροι, αλλά τα λειτουργικά έξοδα, όπως ενοίκιο, προσωπικό και ρεύμα παραμένουν ως έχουν, είναι κατανοητό για τον καθένα μας πως μια τέτοια άνιση αναλογία δεν θα έχει καλό τέλος.
Το επιβεβλημένο κλείσιμο των εμπορικών καταστημάτων, όπως αυτών της ένδυσης και υπόδησης, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, επίπλων και αθλητικών ειδών και γενικώς όλων των εμπορικών καταστημάτων που δεν ανήκουν στις συστημικά σημαντικές επιχειρήσεις για την τροφοδοσία καταναλωτών με τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης, έρχεται σε μια άσχημη συγκυρία, καθώς ο κλάδος του παραδοσιακού εμπορίου βρίσκετα εδώ και καιρό σε φάση μετασχηματισμού.
Η πανδημία του κορονοϊού δεν θα επιφέρει το τέλος του παραδοσιακού λιανεμπορίου. Αυτή όμως θα δράσει ως καταλύτης, επιταχύνοντας το κλείσιμο πολλών εμπόρων, αυτών που δεν έχουν αναπτύξει διαδικτυακή δραστηριότητα και δεν έχουν μετασχηματίσει το επιχειρηματικό μοντέλο τους στα νέα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί. Η βάρδια του παραδοσιακού λιανεμπορίου, αυτού που ήταν σε χειμερία νάρκη και έχασε το τραίνο του «ψηφιακού» μέλλοντος αλλά και που έχει καθορίσει τη μοίρα του αποκλειστικά με τα «βαρίδια» λειτουργίας φυσικών καταστημάτων και που δεν έχει μαξιλάρι ασφαλείας, για να καλύψει τις οικονομικές υποχρεώσεις του, θα εξαφανιστεί ως φάντασμα, τυλιγμένο στην ομίχλη της ιστορίας του offline επιχειρείν. Το παραπάνω γεγονός, βέβαια, θα επιφέρει και την απώλεια θέσεων εργασίας.
Από την άλλη, είναι επίσης κατανοητό ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο λόγω των ψυχολογικών επιπτώσεων και των εγγενών αδυναμιών του παραδοσιακού εμπορίου, θα αποκτήσει ολοένα και μεγαλύτερη δημοτικότητα και εμπιστοσύνη.
Πράγματι, τα προτερήματα του ηλεκτρονικού εμπορίου έναντι του παραδοσιακού εμπορίου από τη σκοπιά των καταναλωτών πηγάζουν μεταξύ άλλων στις γρήγορες, χωρίς κόπο αγορές και τη συνεπαγόμενη διευκόλυνση και μείωση της σπατάλης χρόνου. Ο βαθμός εκπλήρωσης αυτής της απαίτησης καθορίζει την «ηλεκτρονική» ικανοποίηση.
Άξιος αναφοράς είναι το γεγονός ότι ένας από τους μεγάλους κερδισμένους της πανδημίας είναι τα ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ, καθώς οι καταναλωτές επαναπροσδιορίζουν τη σχέση τους με τα oline supermarket: Μάλιστα, η κατ’ οίκον παράδοση είναι για τους περισσότερους καταναλωτές όχι μόνο ένας πιο βολικός τρόπος για το στοκάρισμα βασικών αγαθών και είδη υγιεινής, αλλά επί του παρόντος και η πιο ασφαλής επιλογή. Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη τα παραπάνω, τότε θα μπορούσαμε να πούμε ότι:
Η «ηλεκτρονική» ικανοποίηση αυξάνεται τόσο όσο υψηλότερα αξιολογείται η ευκολία-άνεση αλλά και η ασφάλεια κατά την αγοραστική διαδικασία.
Όσο υψηλότερα αυξάνεται η ηλεκτρονική ικανοποίηση των καταναλωτών, τόσο ευκολότερα οι καταναλωτές είναι διατιθέμενοι να μεταπηδήσουν από το Offline στο Online Εμπόριο, αλλάζοντας εντελώς τις καταναλωτικές τους συνήθειες.
Θέλετε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα; Η JD.com, ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής της Alibaba στην Κίνα, ιδρύθηκε μετά την κρίση του SARS, όταν οι καταναλωτές περιόρισαν τις αγορές τους από τα φυσικά καταστήματα. Σήμερα οι πωλήσεις της ανέρχονται στα 82,9 δισ. δολάρια (2019).
Ωστόσο, προς το παρόν υπάρχουν και αρκετά καθοδικά ρίσκο. Από τη μία έχουμε τη διακοπή της εφοδιαστικής αλυσίδας ως έναν από τα μεγαλύτερους κινδύνους τόσο για τους παραδοσιακούς και τους διαδικτυακούς εμπόρους όσο και τους κατασκευαστές, ανεξαρτήτως κλάδου. Το παραπάνω δεν αφορά μονάχα την έλλειψη εμπορευμάτων λόγω της μη ομαλούς διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων από την Κίνα και άλλων τρίτων χωρών, αλλά και την παύση της παραγωγής σε πολλά εργοστάσια.
Από την άλλη έχουμε την έλλειψη των σχετικών υποδομών, κυρίως όσο αφορά το κομμάτι των αξιόπιστων παραδόσεων, πρόβλημα που αντιμετωπίζουν ευρέως τα σούπερ μάρκετ, που έχει ως αποτέλεσμα την καθυστερημένη εξυπηρέτηση των παραγγελιών. Το παραπάνω γεγονός θα αυξήσει τις πιέσεις στις μικρές και μικρομεσαίες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, για αύξηση επενδύσεων στις τεχνολογικές υποδομές delivery. Πού, όμως, θα βρεθούν τα κεφάλαια;
Είναι προφανές ότι τις επόμενες μέρες και εβδομάδες, εφόσον οι καταναλωτές δεν μείνουν ικανοποιημένοι από τη βιωματική εμπειρία την οποία θα τους προσφέρουν οι διαδικτυακοί έμποροι, θα το «πληρώσουν» άμεσα . Ο πελάτης δεν συγχωρεί. Αν η προσδοκία δεν εκπληρωθεί, οι απογοητευμένοι πελάτες θα αλλάξουν τον πάροχο, καθώς μόνο με ένα κλικ πιο πέρα, o ίδιος μπορεί να βρει σε ένα άλλο κατάστημα, το ίδιο προϊόν.
Τι θα συμβεί, όμως, σε αυτή την περίπτωση, με τις εταιρείες (offline και online) που λειτουργούν στα όρια τους ή που ο (διαδικτυακός) ανταγωνιστής τους έχει ακόμα απόθεμα ή έχουν γεμίσει τις αποθήκες τους με εμπόρευμα που δεν μπορούν να ξεφορτωθούν;
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες – marketplace τύπου Amazon, Zalando και Alibaba θα είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι της επιδημίας του κορονοϊού. Μάλιστα, η Amazon προχωράει σε μαζικές προσλήψεις οδηγών, αποθηκάριων και όχι μόνο, έτσι ώστε να ανταπεξέλθει στην αύξηση των πωλήσεων λόγω του κορονοϊού. Κατά συνέπεια, οι εξελίξεις θα ενταθούν ήτοι η αύξηση του βαθμού συγκεντροποίησης και ολιγοπωλιακής διάρθρωσης του (ηλεκτρονικού) εμπορίου.
Ελπίζω αυτή κρίση να επιφέρει το πολυαναμενόμενο ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΟΚ στην ελληνική αγορά και στην πόλη μας ειδικότερα. Σε αυτή την τρέχουσα κρίση, το πιο σημαντικό μήνυμα για τους Έλληνες εμπόρους και κατασκευαστές είναι: Ασχοληθείτε, επιτέλους, με το ηλεκτρονικό επιχειρείν. Οικοδομήστε ασφαλή ηλεκτρονικά κανάλια πώλησης τόσο στην ελληνική αγορά όσο και στις διεθνείς αγορές, έτσι ώστε να αντισταθμίσετε όποιες απώλειες πωλήσεων στα φυσικά σας σημεία πώλησης, όπως μας δείχνει το πρόσφατο παράδειγμα του Ομίλου Φουρλή.
Ειδάλλως, οι αδρανείς επιχειρήσεις θα μπουν στο μουσείο των εξαφανισθέντων ειδών, έχοντας ως επιγραφή: Τεράστιο μέγεθος, μυαλό κουκούτσι!
Και πόσο πονάω….ακόμα και γράφοντας το!
Πάντα όμως σας έλεγα αλήθειες….και πάνω σε αυτές χτίστηκε η δική μας σχέση!
Θα τα ξαναπούμε στην Ερμού, στην Σκιάθο, στην Σκόπελο, στις καλοκαιρινές πιάτσες εστίασης και όχι μόνο…θα τα ξαναπούμε με όσους δυστυχώς ή ευτυχώς μπορέσουν ν αντέξουν, που έχουν τα κεφάλαια, σίγουρα όμως με αυτούς που ΕΧΟΥΝ ΑΥΤΟ ΤΟ ΑΞΕΠΕΡΑΣΤΟ ΤΑΛΕΝΤΟ, ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ, ΝΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ!
Και η επόμενη μέρα, πρέπει να σας βρει και να μας βρει όλους μας έτοιμους για γενναίες αποφάσεις, που θα οχυρώσουν τις επιχειρήσεις σας!
Τέλος, μια ερώτηση που μου κάνετε όλοι, είναι αν πιστεύω αν όλο αυτό είναι στημένο, όχι δεν το πιστεύω και αν πρέπει να το πιστέψω θα σας πω, ότι το εμβόλιο αντιμετώπισης του προηγήθηκε της διασποράς του ιού, αυτό που πιστεύω και το θεωρώ και αισιόδοξο σενάριο, αλλά δεν θα το αναλύσω αυτή τη στιγμή, είναι ότι μπορεί να οδηγηθούμε σ ένα παγκόσμιο οικονομικό κραχ και επανεκκίνηση της οικονομίας!
Πρωτόγνωρα αυτά που ζούμε, αλλά θα δημιουργήσουμε και πρωτόγνωρες λύσεις για κάθε πρόβλημα!
Σας το υπόσχομαι!
Πάντα δίπλα σας,
Δώρα.
