AΠΟΨΗ του Bασίλειου Πατσουράτη
Ομότιμος Καθηγητής στο Τμήμα Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Ο δείκτης τιμών καταναλωτή, που δείχνει το κόστος ζωής ενός νοικοκυριού, για σαράντα ολόκληρους μήνες σημείωνε αρνητικό πρόσημο. Αυτό σημαίνει ότι την εν λόγω περίοδο σημειώθηκε μείωση του κόστους ζωής στη χώρα μας. Από την άλλη πλευρά, καθημερινά παρακολουθούμε τα παράπονα των νοικοκυριών ότι το κόστος ζωής, παρά τις καθημερινές εκπτώσεις των καταστημάτων λιανικής που διαφημίζονται, όχι μόνο δεν μειώνεται, αλλά για ορισμένα τουλάχιστον προϊόντα, να ανεβαίνει. Γεννάται λοιπόν το εύλογο ερώτημα τι μπορεί να γίνεται λάθος.
Το “καλάθι της νοικοκυράς” είναι μια μεταφορική έννοια που θέλει να δείξει τον τρόπο που παρακολουθεί η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΣΥΕ) τις μεταβολές των τιμών των προϊόντων-υπηρεσιών. Είναι φυσικό ότι είναι αδύνατο για την ΕΣΥΕ να παρακολουθεί τις μεταβολές των τιμών όλων των προϊόντων και υπηρεσιών. Για αυτό, με βάση τις έρευνες των οικογενειακών προϋπολογισμών που πραγματοποιεί, επιλέγει να παρακολουθεί τις μεταβολές των τιμών ενός συγκεκριμένου δείγματος προϊόντων και υπηρεσιών. Μάλιστα, επειδή κάθε προϊόν-υπηρεσία επηρεάζει με διαφορετικό τρόπο το κόστος ζωής των νοικοκυριών δίδει σε κάθε ένα από αυτά ένα συντελεστή βαρύτητας..Μεταφορικά λοιπόν, όλα τα προϊόντα και υπηρεσίες των οποίων παρακολουθούνται από την ΕΣΥΕ οι μεταβολές των τιμών τους εμπεριέχονται στο «καλάθι της νοικοκυράς». Το τελευταίο αντανακλά την καταναλωτική συμπεριφορά του ελληνικού νοικοκυριού. Το κόστος αυτού του καλαθιού υποδηλοί το κόστος ζωής των νοικοκυριών.
Τα επτά χρόνια της βαθιάς οικονομικής κρίσης που διέρχεται η χώρα μας είναι λογικό να έχει αλλάξει το καταναλωτικό πρότυπο του ελληνικού νοικοκυριού. Συχνά ακούμε τις νοικοκυρές να λένε ότι αγοράζουμε «τα εντελώς απαραίτητα». Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αλλάξει το καλάθι της νοικοκυράς αφού άλλαξε το πρότυπο της καταναλωτικής συμπεριφοράς της. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να επανεξετασθεί ποιά προϊόντα-υπηρεσίες πρέπει να περιέχονται στο καλάθι της νοικοκυράς και με τι συντελεστή στάθμισης. Μήπως λοιπόν στο γεγονός αυτό οφείλεται η αναντιστοιχία που παρατηρείται μεταξύ των παραπόνων των νοικοκυριών ότι το κόστος ζωής σε αυτή την περίοδο της οικονομικής κρίσης δεν μειώνεται και αυτού που φανερώνει η πορεία του δείκτη τιμών καταναλωτή ;
