Κι ενώ επισήμως διανύουμε τις πρώτες μέρες του καλοκαιριού, είμαστε σε πυρετώδεις ρυθμούς πανελληνίων, όπως κάθε χρόνο τέτοια εποχή άλλωστε! Είναι σχήμα οξύμωρο μέσα στο ελληνικό καλοκαίρι να δίνεις τις εξετάσεις εκείνες που θεωρείς ότι θα κρίνουν τη ζωή σου και το μέλλον σου. Αλήθεια, όμως, όντως είναι τόσο κρίσιμες;
Η παραδοχή της κρισιμότητας των πανελλαδικών εξετάσεων εξαρτάται άμεσα από την οπτική γωνία που χρησιμοποιούμε ως εφαλτήριο για την διατύπωση του συλλογισμού μας. Για παράδειγμα, αν ρωτήσουμε έναν μαθητή δημοτικού ή γυμνασίου για το αν έχουν καθοριστική σημασία αυτές οι εξετάσεις για την μετέπειτα ζωή μας, το πιθανότερο είναι ότι θα λάβουμε μια απάντηση όπως «τι είναι αυτές;» ή «σιγά μωρέ, μέχρι τότε…». Αν πάλι ρωτήσουμε κάποιον μεγαλύτερο σε ηλικία σίγουρα θα μας πει ότι «οι πανελλήνιες δεν κρίνουν τη ζωή μας και δεν είναι το τέλος του κόσμου». Παρόλο που είμαι φύσει και θέσει θαυμάστρια της πλατωνικής φιλοσοφικής σκέψης, εν προκειμένω θα επικαλεστώ την αριστοτελική μεσότητα. Τι θα πει αυτό; Μα φυσικά ότι η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση!
Σίγουρα οι Πανελλήνιες εξετάσεις δεν καθορίζουν στο σύνολο τη ζωή μας ούτε την πορεία και την εξέλιξή μας, όμως δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι για την δεδομένη χρονική στιγμή και ηλικιακή φάση είναι το σημαντικότερο που κάνουμε. Επομένως, δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι ό,τι σημαντικότερο στο διαχρονικό άξονα, αλλά σίγουρα είναι πολύ σημαντικές στον συγχρονικό άξονα. Αυτό βέβαια συνεπάγεται τόσο η ενδεχόμενη αποτυχία όσο και η ενδεχόμενη επιτυχία αφορούν μόνο τη δεδομένη χρονική στιγμή! Και όντως! Κανείς δεν μας εξασφαλίζει ότι ακόμη κι αν επιτύχουμε στις Πανελλήνιες στην πορεία της ζωής μας θα επιτύχουμε σε όλες μας τις εξετάσεις ή προκλήσεις! Αντίστοιχα, και η αποτυχία είναι ιδωμένη μόνο την στιγμή των πανελλαδικών! Οπότε όχι, οι πανελλήνιες εξετάσεις δεν καθορίζουν τη ζωή μας, ωστόσο είναι πολύ σημαντικές για την χρονική στιγμή κατά την οποία τις δίνουμε.
Γιατί όμως τόση κουβέντα και τόσος θόρυβος για αυτές τις εξετάσεις; Γιατί οι Πανελλήνιες δεν είναι εξετάσεις, αλλά κοινωνικό φαινόμενο! Όλη η ελληνική κοινωνία συμμετέχει στις πανελλαδικές με πολλούς τρόπους: τα ΜΜΕ προτείνουν τρόπους για καλύτερη μνήμη, κατάλληλη διατροφή, οι καθηγητές προσέχουν λίγο περισσότερο τα παιδιά της Γ’ Λυκείου, η οικογένεια είναι προσηλωμένη στον υποψήφιο, θεσμοί και πολιτικές εξελίξεις καθορίζονται από την ημερομηνία των πανελληνίων κ.α. Ως ελληνική κοινωνία έχουμε ανάγει τις πανελλαδικές εξετάσεις σε «εμπόλεμη ζώνη», κάτι το οποίο είναι απόλυτα λογικό αν φανταστούμε ότι αποτελούν το επιστέγασμα της δωδεκαετούς φοίτησης των παιδιών στο σχολείο και το μέσο για την διασφάλιση της εισόδου τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αυτό όμως είναι και ο βασικός λόγος του αισθήματος της πίεσης που νιώθουν οι υποψήφιοι, διότι καλούνται όχι μόνο να γράψουν καλά και να διεκδικήσουν τους στόχους τους αλλά και να ανταπεξέλθουν στις κοινωνικές προσδοκίες που έχουν διαμορφωθεί.
Που καταλήγουμε, λοιπόν; Στο ότι ευτυχώς ή δυστυχώς έτσι είναι τα πράγματα και όταν αναζητούμε τις αιτίες χάνουμε πολύτιμη ενέργεια! Γι’ αυτό, παιδιά, επειδή όπως λέει και ο θυμόσοφος λαός «ο καλός ο καπετάνιος στην φουρτούνα φαίνεται», πιάστε το τιμόνι και βγείτε αλώβητοι από αυτήν την καταιγίδα. Εξάλλου, και οι καταιγίδες καλές είναι: διαρκούν λίγο και καθαρίζουν το τοπίο!
Καλή επιτυχία στους μαθητές μου και φυσικά σε όλα τα παιδιά!
Νατάσα Λαμπρινάκου
Κλασική φιλόλογος
[email protected]
