Λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση των επαγγελματικών μισθώσεων και τη διαμόρφωση ενός νέου ευέλικτου πλαισίου μετά και τις έντονες πιέσεις των θεσμών η πανδημία έχει φέρει να δεδομένα στην αγορά.
Πολλές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν το φάσμα του λουκέτου λόγω της διαφαινόμενης ύφεσης, ενώ άλλες λόγω της ανάπτυξης της τηλε – εργασίας εξετάζουν αναδιαρθρώσεις των επαγγελματικών χώρων που διαθέτουν με μείωση των τετραγωνικών που έχουν δεσμεύσει. Προφανώς και με το δεδομένο π.χ. ότι οι τράπεζες ήδη συρρικνώνουν καταστήματα, ή αναπτύσσουν τις ψηφιακές τους υπηρεσίες πολλά μεγάλα κτήρια γραφείων θα μείνουν κενά δημιουργώντας νέα δεδομένα στην αγορά.
Τούτων δοθέντων έχει ήδη ανοίξει μια συζήτηση για το πώς διαμορφώνονται οι τιμές στα ακίνητα αλλά και πού θα πάει η αγορά. Μιλώντας την Κυριακή στην ΕΡΤ στην εκπομπή «Επιλογές» ο Γιάννης Ξυλάς, CEO της Geoaxis, επικεφαλής της RICS Hellas / Valuation Professional Group τόνισε ότι καταγράφεται αύξηση ζήτησης σε Logistics αλλά και σε κτήρια που μπορεί να φιλοξενήσουν data centers.
Πάντως όπως παρατήρησε υπάρχει πάγωμα στην αγορά. Πάντως στελέχη της αγοράς τονίζουν ότι αυτή θα έχει σαφή «μπούσουλα» όταν διαμορφωθεί οριστικά το υγειονομικό και οικονομικό τοπίο. Με βάση και την ιστορική εμπειρία κρίσεων όπως αναφέρουν αναμένεται σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα μείωση του όγκου των συναλλαγών και πτώση αξιών με ορίζοντα ανάκαμψης το 2021.
Σημειώνεται πάντως ότι με βάση έρευνα της κτηματομεσιτικής εταιρείας E- Real Estate σε καθοδική τροχιά βρίσκεται η αγορά των μισθωμάτων σε διάστημα δύο μηνών από τον Φεβρουάριο στον Απρίλιο εξαιτίας της πανδημίας του Covid 19. Κύρια αιτία τα χιλιάδες διαμερίσματα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις που προστέθηκαν στις πλατφόρμες αστικής μίσθωσης. Μάλιστα όπως καταγράφηκε υπήρξε πτώση έως 17% σε ακίνητα με επιφάνεια έως 100 τ.μ.
Σημαντική παράμετρος του τι θα γίνει στην αγορά είναι και το θέμα των πιθανών «λουκέτων» σε πολλά μαγαζιά και μικρές επιχειρήσεις λόγω της κρίσης. Είναι αξιοσημείωτο ότι ήδη ο Εμπορικός Σύλλογος της Αθήνας έχει ζητήσει με επιστολή στον Πρωθυπουργό την επέκταση της θεσμοθετημένης μείωσης των ενοικίων κατά 40% για τις εμπορικές επιχειρήσεις έως το τέλος του 2020, με ταυτόχρονη μείωση 40% του ΕΝΦΙΑ όσων ιδιοκτητών συμμετέχουν σε αυτό το μέτρο και για τα αντίστοιχα ακίνητα. Παράλληλα έχει και από την πλευρά του κλάδου της μαζικής εστίασης ζήτημα με το πώς διαμορφώνονται οι τιμές. Ειδικότερα σε τηλεδιάσκεψη που είχαν τη Δευτέρα το πρωί με το οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης, ζήτησαν να υπάρξει μείωση για το 2020, των ενοικίων, αντίστοιχη με την πτώση του τζίρου της κάθε επιχείρησης και με σημείο αναφοράς τον τζίρο που είχαν τους αντίστοιχους μήνες του 2019. Αυτός ο τρόπος προσδιορισμού των ενοικίων υπάρχει στην αγορά, ωστόσο αφορά τα μισθώματα μεγάλων ακινήτων όπου φιλοξενούνται κυρίως σούπερ μάρκετ.
Βέβαια η πλευρά των ιδιοκτητών αντιδρά σε τέτοιες προτάσεις και βέβαια έχει ζητήσει την στήριξη και των ιδιοκτητών που έχουν δει εισοδήματά τους να «κουρεύονται» κατά 40%.Μάλιστα ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ Στράτος Παραδιάς επανειλημμένα αναφέρει ότι ήδη καταγράφονται αιτήματα ή και μονομερείς ενέργειες με μειώσεις χωρίς χαρτιά. Μάλιστα έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για συνθήκες ακραίας αντιπαράθεσης στην αγορά εφόσον δεν μπει τάξη.
