Εγκεφαλικά μοιράζει η Εφορία, καθώς εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες καλούνται να πληρώσουν 40%-50% περισσότερα σε σχέση με αυτά που πλήρωσαν πέρυσι, ενώ σχεδόν οι μισοί θα πληρώσουν πρόσθετο φόρο, κατά μέσο όρο, πάνω από 1.200 ευρώ
«Αποκάλυψη τώρα» για τη συμφωνία που έκανε η κυβέρνηση το 2016 με τους δανειστές για να κλείσει η α’ αξιολόγηση. Με βάση τις αλλαγές που συμφωνήθηκαν τότε και παρά τη μείωση των πραγματικών εισοδημάτων που επακολούθησε, τα σχεδόν 2,5 εκατομμύρια χρεωστικά εκκαθαριστικά που θα εκδοθούν συνολικά φέτος από το Taxisnet καλούν τους φορολογούμενους να πληρώσουν τον βαρύτερο «φόρο αίματος» των τελευταίων τουλάχιστον πέντε ετών.
Το σοκ είναι τεράστιο, και δεν το γλίτωσαν ούτε τα πενιχρά εισοδήματα κάτω από 800 ευρώ, που τα φέρνουν δύσκολα πέρα, ούτε και τα πολύ μεγάλα που βλέπουν ότι δίνουν σχεδόν όλα όσα έβγαλαν επί έναν χρόνο στην Εφορία! Τα εκκαθαριστικά που παίρνουν στα χέρια τους οι φορολογούμενοι αποτυπώνουν το δράμα: όσοι δηλώνουν ότι έβγαλαν λιγότερα θα πληρώσουν φέτος περισσότερα, αλλά και όσοι δηλώσαν ότι έβγαλαν πολλά (πάνω από 100.000 ή και 200.000 ευρώ το 2016) θα δώσουν στο κράτος το 80% των εισοδημάτων τους. Οι πλέον χαμηλόμισθοι που ζουν με 650-750 ευρώ τον μήνα (δηλαδή 1 στους 4 εργαζόμενους και οι 2 στους 3 συνταξιούχους) χάνουν φέτος με την εκκαθάριση 100 ευρώ ο καθένας, ενώ μέχρι πέρυσι δεν πλήρωναν καθόλου φόρο εισοδήματος. Γιατροί και δικηγόροι από την άλλη, αλλά και επιχειρηματίες και όσοι έχουν απομείνει πλέον από αυτούς που δηλώνουν υψηλά εισοδήματα, σκέφτονται ακόμα και να κλείσουν τα γραφεία τους για να γλιτώσουν από την Εφορία, αφού βλέπουν ότι το κράτος τούς αρπάζει τα περισσότερα από όσα βγάζουν. Το ζήτημα είναι, όμως, ποιος θα πληρώνει τότε για φόρους, υπαλλήλους, εισφορές στα Ταμεία κ.λπ., αφού ήδη λιγοστεύουν επικίνδυνα εκείνοι που φορολογούνται για έσοδα άνω των 100.000 ευρώ, από 28.349 που ήταν το 2011, σε 24.695 πέρυσι – από σύνολο 6,2 εκατομμύρια φορολογουμένων.
Ο λογαριασμός της Εφορίας
Από τον Ιούλιο και μέχρι τέλος της χρονιάς εκατομμύρια φορολογούμενοι θα αναγκαστούν να βάλουν πολύ πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη για να καταφέρουν να εξοφλήσουν τα περίπου 3 δισ. ευρώ επιπλέον φόρους που προέκυψαν με την εκκαθάριση του 2017 για τα εισοδήματα που είχαν το 2016. Είναι βέβαιο, όμως, ότι πολλοί δεν θα τα καταφέρουν. Αλλοι ίσως γιατί δεν έχουν πια τα εισοδήματα που είχαν πέρυσι, άλλοι πάλι γιατί… δεν είχαν ποτέ τα εισοδήματα για τα οποία η Εφορία τούς επέβαλε φόρους!
Για παράδειγμα, άνεργος γραμμένος στα μητρώα του ΟΑΕΔ, με συνολικό οικογενειακό εισόδημα μόλις 1,01 ευρώ από τόκους καταθέσεων (ή 0,86 ευρώ καθαρά, αφού παρακρατήθηκε από την τράπεζα και 0,15 ευρώ ως φόρος) καλείται να πληρώσει πρόσθετο φόρο ύψους 4.621,76 ευρώ! Το εκκαθαριστικό του αναγράφει φόρο εισοδήματος 2.310,88 ευρώ και άλλα τόσα… προκαταβολή φόρου για το 2018 (σαν να ήταν ελεύθερος επαγγελματίας) επειδή τον έπιασαν τα τεκμήρια για σπίτι 85 τετραγωνικών και ένα Ι.Χ. 1.600 κυβικών του 2010.
Ο λογαριασμός της συμφωνίας του 2016
Αν και φαντάζει ακραίο, το παράδειγμα θεωρείται άκρως ενδεικτικό της τάσης που διαφαίνεται ήδη ότι τα μηδενικά εκκαθαριστικά (για μηδενικά ή πολύ χαμηλά εισοδήματα) μετατρέπονται πλέον σε… χρεωστικά, τα οποία αυξάνονται έως και 20% σε σχέση με πέρυσι.
Σε αυτό συνέβαλαν κυρίως:
Η μείωση του αφορολογήτου, που επιβλήθηκε στα μέσα της χρονιάς πέρυσι. Ακόμα και με τα τεκμήρια, κάποιος που ήταν άνεργος το 2016, μένει σε σπίτι 70 τετραγωνικά και έχει Ι.Χ. 1.000 κυβικών δεν θα πλήρωνε φόρο αν το αφορολόγητο παρέμενε στα 9.545, όπως ίσχυε ως τότε. Επειδή όμως μειώθηκε ξαφνικά στα 8.636 ευρώ, πιάστηκαν περισσότεροι σε φόρους και τεκμήρια. Και φυσικά τα τεκμήρια «καίνε» μόνο τους μικρούς που δηλώνουν λίγα και όχι όσους δηλώνουν πολλά και τα υπερκαλύπτουν.
Η ενιαία κλίμακα: ενώ δηλαδή μέχρι το 2015 κάθε εισόδημα φορολογούνταν ξεχωριστά με διαφορετική κλίμακα φόρου, ανάλογα με την πηγή προέλευσής του, τα εισοδήματα του 2016 από μισθούς και ελεύθερα επαγγέλματα αθροίζονται πλέον σε μία κλίμακα. Ετσι αν, π.χ., κάποιος θα φορολογούνταν με 22%-26% για τον μισθό του και το εισόδημα από μπλοκάκι ξεχωριστά, τελικά βρέθηκε να φορολογείται με… 40% ή και 45% για το άθροισμα όλων των εσόδων του 2016. Και ενώ με την παρακράτηση φόρου σε μισθό και μπλοκάκι μέχρι πέρυσι είχε προκαταβάλει όλους τους φόρους του, από φέτος η εκκαθάριση τον καλεί να πληρώσει και άλλα τόσα, ως επιπλέον φόρο. Λάθος παρακράτηση φόρου το 2016: για τους πρώτους 5 μήνες του 2016 δεν έγινε σε κανέναν μισθωτό ή συνταξιούχο η σωστή παρακράτηση φόρου. Τα «χρωστούμενα» στην Εφορία ζητούνται μαζεμένα φέτος, καθώς οι φορολογούμενοι καλούνται να πληρώσουν επιπρόσθετα και αναδρομικά τις κρατήσεις που δεν τους έγιναν στις αρχές του 2016.
Ετσι, με έναν χρόνο καθυστέρηση, τα εκκαθαριστικά φόρου που τώρα εκδίδονται αποκαλύπτουν τι συμφώνησε πέρυσι τον Μάιο η κυβέρνηση για να κλείσει η α’ αξιολόγηση του τρίτου Μνημονίου. Με βάση την επιλογή της να αυξήσει τους φόρους, αντί να περικόψει τις κρατικές δαπάνες (παρά μόνο τις συντάξεις), τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος πρέπει να φτάσουν το 2017 στα 9,172 δισ. ευρώ, έναντι 8,171 δισ. που ήταν πέρυσι. Δηλαδή πρέπει να αυξηθούν κατά 1 δισ. – και μάλιστα σε έναν πολύ δύσκολο για την οικονομία χρόνο.
40%-50% υψηλότερος φόρος
Με τα νέα εκκαθαριστικά σχεδόν 1 στους 2 φορολογουμένους καλείται να πληρώσει πρόσθετο φόρο πάνω από 1.200 ευρώ κατά μέσο όρο. Χάνονται έτσι ένα με δύο μηνιάτικα ή και πολύ περισσότερα σε αρκετές περιπτώσεις. Στην πραγματικότητα εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες καλούνται να πληρώσουν 40%-50% περισσότερα σε σχέση με τον φόρο που πλήρωσαν πέρυσι για τα εισοδήματα του 2015.
Μέχρι την περασμένη Παρασκευή απέμεναν ακόμη 300.000 δηλώσεις για να υποβληθούν. Από αυτές που εκκαθαρίστηκαν ήδη, πάνω από το 40% (σχεδόν 1 στις 2) είχαν βγει χρεωστικές και οι φορολογούμενοι καλούνταν να πληρώσουν σχεδόν 3 δισ. ευρώ επιπλέον φόρο. Για την ακρίβεια, κάθε εκκαθαριστικό έδειξε κατά μέσον όρο 1.300 ευρώ επιπλέον φόρο – και πολλά εξ αυτών φυσικά πολλαπλάσια ποσά! Τα χειρότερα έρχονται όμως, καθώς η δυναμική της πορείας εκκαθάρισης των φετινών δηλώσεων δείχνει ότι πρώτοι-πρώτοι υπέβαλαν το Ε1 όσοι εκ του ασφαλούς υπολόγιζαν ότι θα είχαν μηδενικά ή πιστωτικά εκκαθαριστικά (για να εισπράξουν ταχύτερα επιστροφές φόρου ή οικογενειακά επιδόματα κ.λπ.) ενώ, αντιθέτως, στο τέλος μπαίνουν κυρίως όσοι ξέρουν ότι θα πληρώσουν πολλά. Εκτιμάται ότι από τις τουλάχιστον 200.000 δηλώσεις της τελευταίας στιγμής θα είναι χρεωστικές και μάλιστα για εισοδήματα πάνω από 30.000 ευρώ (καθώς στην πλειονότητά τους αυτοί δεν είναι δικαιούχοι οικογενειακών επιδομάτων και δεν είχαν λόγους να σπεύσουν να κάνουν πρώτοι δηλώσεις). Η προβολή δείχνει ότι όταν η υποβολή των δηλώσεων θα έχει ολοκληρωθεί, το ποσοστό των χρεωστικών εκκαθαριστικών θα αγγίξει το 45% (σχεδόν 20% περισσότερα από πέρυσι που είχαν φτάσει στο 37%) και το μέσο ποσό πρόσθετου φόρο γι’ αυτούς θα φτάνει ή θα ξεπεράσει τα 1.500-1.600 ευρώ.
