Η διαχείριση των επιχειρηματικών κινδύνων είναι το κλειδί για την ανάπτυξη και μακροημέρευση μίας επιχείρησης. Σε αντίθεση με το παρελθόν οι επιχειρήσεις εκτίθενται ολοένα και περισσότερο απέναντι σε πολλαπλές πηγές κινδύνων οι οποίοι έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην αξία και τη λειτουργία τους.
Οι κίνδυνοι δεν μπορούν να εξαλειφθούν, μπορούν να περιοριστούν. Ό,τι έχει να κάνει με δραστηριότητες μείωσης έκθεσης μίας επιχείρησης στον κίνδυνο καλείται αντιστάθμιση κινδύνων. Την αντιστάθμιση κινδύνων πραγματεύονται κυρίως οι διαχειριστές κινδύνου και οι ασφαλιστικές.
Το ζήτημα, είναι τώρα τι κάνουν οι επιχειρήσεις απέναντι στον κίνδυνο. Υπάρχουν οι επιχειρήσεις εκείνες που θεωρούν ότι δεν μπορούν να αλλάξουν τον ρου των πραγμάτων, οι επιχειρήσεις που βλέπουν ότι είναι πολύ ισχυρές, γνωρίζουν και ελέγχουν τα πάντα, δεν τους απειλεί κανείς και τίποτα, επικρατεί περισσότερο η πεποίθηση, πολύ λιγότερο το ένστικτο και η λογική με αποτέλεσμα να μην προσαρμόζονται, να μην λαμβάνουν κανένα μέτρο, να είναι άκαμπτες, και οι επιχειρήσεις που είναι ψημένες βλέπουν τον εαυτό ως μέρος του οικοσυστήματος, διαβλέπουν το μέλλον μαζί και τους κινδύνους και λαμβάνουν μέτρα αντιστάθμισης κινδύνων.
Ποια είναι τα μέτρα, πώς λαμβάνονται; Για να ληφθούν μέτρα οι επιχειρήσεις πρέπει να γνωρίζουν τους κινδύνους και να έχουν κατανοήσει σε ποιο βαθμό επιδρούν οι κίνδυνοι αυτοί στην αξία τους και στην ομαλή λειτουργία τους.
Το epixeiro.gr συγκέντρωσε δύο μεγάλες μελέτες από δύο καταξιωμένους έγκυρους οργανισμούς την Allianz SE και το World Economic Forum για το οποίο ήδη έχει γράψει σε πρόσφατο δημοσίευμα του.
AGCS: Η δεκάδα των 10 μεγαλύτερων επιχειρηματικών κινδύνων
Οι δέκα μεγαλύτεροι επιχειρηματικοί κίνδυνοι για το 2020, σύμφωνα με το βαρόμετρο της Allianz Global Corporate Specialty κατά σειρά προτεραιότητας είναι: τα cyber χτυπήματα, η διακοπή επιχειρηματικών λειτουργιών, οι αλλαγές σε νομοθεσία και το εποπτικό πλαίσιο, οι φυσικές καταστροφές, οι εξελίξεις στις αγορές, τα συμβάντα πυρκαγιών και εκρήξεων, η αλλαγή του κλίματος, η απώλεια φήμης και μείωση αξίας εμπορικού σήματος, η έλευση των νέων τεχνολογιών και οι εξελίξεις στα μακροοικονομικά.
Ο πρώτος και μεγαλύτερος κίνδυνος και το κόστος του
Τα περιστατικά στον κυβερνοχώρο κατατάσσονται ως ο πρώτος κίνδυνος για τις επιχειρήσεις παγκοσμίως στο Allianz Risk Barometer. Για πρώτη φορά αφού έλαβαν το 39% των απαντήσεων από περισσότερους από 2.700 ειδικούς σε θέματα διαχείρισης κινδύνου σε περισσότερες από 100 χώρες.
Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν έναν αυξανόμενο αριθμό προκλήσεων στον κυβερνοχώρο, συμπεριλαμβανομένων μεγαλύτερων και πιο δαπανηρών παραβιάσεων δεδομένων, (πχ ransomware, spoofing). Οι πολιτικές διαφορές μεταξύ κρατών που διαδραματίζονται στον κυβερνοχώρο αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο στα συστήματα, όπως και οι δραστηριότητες (M & A).
Η αντιμετώπιση μιας μεγάλης παραβίασης με περισσότερες από ένα εκατομμύριο εγγραφές κοστίζει σήμερα κατά μέσο όρο 42 εκατομμύρια δολάρια. Οι παραβιάσεις άνω των 50 εκατομμυρίων αρχείων κοστίζουν κατά μέσο όρο 388 εκατομμύρια δολάρια. Η νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων και οι επακόλουθες κυρώσεις, διευρύνονται ως προς το πεδίο εφαρμογής και τη γεωγραφική εμβέλεια. Ο γενικός κανονισμός για την προστασία των δεδομένων (GDPR) ενδέχεται να ξεσηκώσει μεγαλύτερο κύμα προστίμων το 2020.
Τα περιστατικά ransomware καθίστανται όλο και πιο επιζήμια, όλο και περισσότερο οι επιθέσεις γίνονται πιο σοβαρές και προς μεγάλες εταιρείες με τις απαιτήσεις να έχουν έντονα χαρακτηριστικά εκβιασμού. Πριν από πέντε χρόνια, μια τυπική απαίτηση θα ήταν στα 10.000 δολάρια. Σήμερα φτάνει το 1 εκατομμύριο. Τα περιστατικά του “ψαρέματος” (phishing e-mails έχουν οδηγήσει σε παγκόσμιες απώλειες ύψους 26 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2016 σύμφωνα με το FBI.
Στην κορυφή οι διακοπές επιχειρηματικών λειτουργιών
Στην κορυφή βρίσκονται, με ποσοστό 37% περιστατικά που έχουν να κάνουν με την διακοπή επιχειρηματικών λειτουργιών, με τις υλικές ζημιές από συμβάντα πυρκαγιάς να βρίσκονται στην πρώτη θέση, να ακολουθούν οι υλικές ζημιές από φυσικές καταστροφές, συμβάντα που έχουν να κάνουν με τεχνικά ζητήματα με ψηφιακές αλυσίδες εφοδιασμού και πλατφόρμες.
Τα γεγονότα της ενδεχόμενης διακοπής της δραστηριότητας όπου μια εταιρεία υφίστανται ζημιά λόγω συμβάντος σε πελάτη ή προμηθευτή είναι πολύ μεγαλύτερα και πιο διαδεδομένα σε σχέση με πριν από 10 ή 5 χρόνια και μπορούν να δημιουργήσουν αντίκτυπο σε πολλές εταιρείες και χώρες. Κλάδοι που εκτίθενται στον κίνδυνο είναι οι αυτοκινητοβιομηχανίες, τα φαρμακευτικά προϊόντα, οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού.
Οι επιχειρήσεις εκτίθενται όλο και περισσότερο στον άμεσο και έμμεσο αντίκτυπο της έκθεσης στον πολιτικό κίνδυνο, όπως οι αναταραχές πολιτών, οι τρομοκρατικές επιθέσεις. Στη Χιλή οι διαμαρτυρίες που άρχισαν τον Οκτώβριο του 2019 είχαν σαν αποτέλεσμα να λεηλατηθούν ή να πυρποληθούν εκατοντάδες σούπερ μάρκετ. Ο λογαριασμός ζημιών ανέρχεται επί του παρόντος στα 3 δισεκατομμύρια δολάρια, με πολλές επιχειρήσεις να μην μπορούν να ξανανοίξουν για μήνες. Στο Χονγκ Κονγκ, οι συνεχιζόμενες κοινωνικές αναταραχές έχουν οδηγήσει σε ετήσια μείωση κατά 40% των τουριστών.
Μια άλλη συνέπεια τέτοιων γεγονότων είναι ότι οι εργαζόμενοι ενδέχεται να μην μπορούν να έχουν πρόσβαση στο χώρο εργασίας τους, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε μείωση παραγωγής σε πολλές βιομηχανίες.
Στο μέλλον, οι επιχειρήσεις ενδέχεται επίσης να αντιμετωπίσουν αυξημένο κίνδυνο διακοπής λειτουργιών λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τη διαθεσιμότητα πόρων, όπως το νερό ή η ηλεκτρική ενέργεια. Το 2018, τα χαμηλά επίπεδα ύδατος στο Ρήνο, προκάλεσαν διακοπές στην παραγωγική διαδικασία βιομηχανιών. Ορισμένες βιομηχανίες ανησυχούν επίσης για τη συνέχεια της προσφοράς βασικών συστατικών στις σύγχρονες αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων. Οι ξηρασίες, οι καταιγίδες και οι πλημμύρες έχουν επηρεάσει τις αποδόσεις λαχανικών, σίτου και γάλακτος τα τελευταία χρόνια, επηρεάζοντας τις προμήθειες στους παραγωγούς τροφίμων και τους λιανοπωλητές.
Οι μεγάλες εταιρείες προσπαθούν όλο και περισσότερο να προστατεύουν τους ισολογισμούς τους από τον αυξημένο αριθμό τέτοιων συμβάντων.
Τα σκαμπανεβάσματα της νομοθεσίας
Οι επιχειρήσεις με ποσοστό 27% ανησυχούν περισσότερο για τις αλλαγές στη νομοθεσία και τους εποπτικούς κανονισμούς. Γύρω στα 1.300 νέα εμπορικά εμπόδια εφαρμόστηκαν μόνο το 2019. Οι επιχειρήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν ακόμα πιο σοβαρές προκλήσεις το 2020.
Οι ρυθμίσεις για την βιωσιμότητα αλλάζουν τους όρους του παιχνιδιού σε όλην την Ευρώπη. Όλο και περισσότερο, εταιρείες και επενδυτές εξετάζουν τα κριτήρια βιωσιμότητας της επιχείρησης που μετέχουν όταν πρόκειται να λάβουν επιχειρηματικές αποφάσεις.
Το κλίμα και η εφοδιαστική αλυσίδα
Η αλλαγή του κλίματος με ποσοστό 17% ανεβαίνει στο Allianz Risk Barometer. Η υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλεί ακραίες καταστροφές παγκοσμίως και απειλεί πληθυσμούς και επιχειρήσεις. Η άνοδος της στάθμης των υδάτων, οι ξηρασίες, οι έντονες καταιγίδες και οι μαζικές πλημμύρες αποτελούν απειλές για τις επιχειρήσεις, διότι θέτουν σε κίνδυνο εργοστάσια και άλλα περιουσιακά στοιχεία, καθώς και συνδέσεις μεταφορικών κόμβων που οδηγούν αλυσίδες εφοδιασμού.
Ο αριθμός των γεγονότων που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες / απώλειες πλημμυρών έχει αυξηθεί κατά τρία έως τέσσερα από το 1980. Υπάρχουν 16.000 θάνατοι στις οικονομίες των G20 μόνο και μόνο λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων κάθε χρόνο με τον οικονομικό αντίκτυπο που εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 142 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η φήμη ανεβάζει και κατεβάζει επιχειρήσεις
Η απώλεια της φήμης ή της αξίας του εμπορικού σήματος αποτελεί άλλο έναν κίνδυνο στο δείκτη του Allianz Risk Barometer με ποσοστό 15%. Ο αντίκτυπος από συμβάντα φήμης στις τιμές των μετοχών διπλασιάστηκε με την εισαγωγή των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης. Πολλές εταιρείες δεν προστατεύονται επαρκώς από τις συνέπειες μιας κρίσης φήμης.
Οι νέες τεχνολογίες δέχονται κριτικές
Οι νέες τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη παρουσιάζουν σημαντικές ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τους ερωτηθέντες του Allianz Risk Barometer, η αυξανόμενη χρήση του AI και των ψηφιακών πλατφορμών είναι οι καινοτομίες που προσφέρουν επίσης το μεγαλύτερο δυναμικό μελλοντικού κινδύνου, ωστόσο μπορεί να οδηγήσουν και σε απρόβλεπτα αποτελέσματα, δημιουργώντας σύνθετα ζητήματα ευθύνης. Για παράδειγμα, εάν μια ψηφιακή πλατφόρμα δεν είναι διαθέσιμη λόγω τεχνικών προβλημάτων η συμβάντων στον κυβερνοχώρο, οι απώλειες μπορεί να είναι για πολλαπλές εξαρτώμενες εταιρείες σε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια.
Τα μακροοικονομικά και οι φόβοι για παγκόσμια ύφεση
Οι μακροοικονομικές εξελίξεις με ποσοστό 11% βρίσκονται στους 10 πρώτους κινδύνους για το 2020. Εκφράζονται φόβοι από τις επιχειρήσεις σχετικά με την παγκόσμια ύφεση και τη συσσώρευση χρέους στον ιδιωτικό τομέα, ιδίως σε ΗΠΑ και Κίνα.
