Τι σχέση μπορεί να έχουν τα πολύ γνωστά καταστήματα ρούχων Zara με την κινηματογραφική ταινία «Αλέξης Ζορμπάς», που βασίστηκε σε βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη; Και γιατί η αλυσίδα αποφάσισε την τελευταία στιγμή να μην… χορέψει συρτάκι;
Βρισκόμαστε στο 1975 και ένα μικρό κατάστημα ρούχων στην ισπανική A Coruña, κάπου στη βορειοδυτική Ισπανία, είναι έτοιμο να ανοίξει τις πόρτες του για το κοινό. Το επιχειρηματικό ξεκίνημα των ιδιοκτητών του έχει γίνει αρκετά χρόνια πριν, το 1963, με την ίδρυση της Confecciones GOA, μιας μικρής βιοτεχνίας ρούχων που παράγει φορέματα και άλλα είδη. Σε δέκα χρόνια, το εργατικό δυναμικό της έχει αυξηθεί σε 500 άτομα.
Μερικά χρόνια πριν την ίδρυση του καταστήματος, έχει φτάσει στις κινηματογραφικές αίθουσες και η ταινία «Zorba the Greek» («Αλέξης Ζορμπάς»). Σε σκηνοθεσία του Μιχάλη Κακογιάννη, στην ταινία εμφανίζονται οι Anthony Quinn, Alan Bates, Ειρήνη Παππά και Σωτήρης Μουστάκας, ενώ το φιλμ είναι βασισμένο στο βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην Αθήνα το 1946.
Η συγκεκριμένη ταινία, που γυρίστηκε στην Κρήτη, κερδίζει παγκόσμια αναγνώριση και τρία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και το Β’ γυναικείου ρόλου για την ερμηνεία της Lila Kedrova. Φυσικά, μένει στην ιστορία και για την σκηνή που ο Ζορμπάς χορεύει ένα ορχηστρικό του Μίκυ Θεοδωράκη και φωνάζει «όπα». Από το εν λόγω κομμάτι δημιουργήθηκε και το συρτάκι – κάτι που σημαίνει ότι δεν αποτελεί κάποιον παλιό ελληνικό παραδοσιακό χορό.
Και κάπου εδώ «μπαίνουν» στην ιστορία μας τα Zara. Η ταινία αρέσει πολύ και στον Amancio Ortega που εκείνη την εποχή, μαζί με την γυναίκα του Rosalia Mera, είναι έτοιμοι να ανοίξουν το κατάστημα τους στην ισπανική πόλη. Και καθώς βρίσκονται στην αναζήτηση ενός ονόματος για τη νέα τους επιχειρηματική δραστηριότητα, πέφτει στο «τραπέζι» η ιδέα: η ονομασία του καταστήματος θα είναι Zorba. Η πρόταση αρέσει και καταλήγουν σε αυτήν.
Υπάρχει όμως ένα μικρό πρόβλημα: δύο τετράγωνα πιο κάτω από το καινούργιο τους κατάστημα, λειτουργεί ήδη ένα μπαρ που ονομάζεται «Zorba». Ο ιδιοκτήτης του πλησιάζει μια μέρα τον Ortega και του λέει πως εάν επιλέξουν το Zorba και υπάρχουν δύο μαγαζιά με την ίδια ονομασία σε τόσο κοντινή απόσταση, αυτό θα μπερδεύει τους ανθρώπους. Χρειάζεται, λοιπόν, να βρεθεί μια λύση.
Τα καλούπια έχουν ήδη φτιαχτεί και έτσι αρχίζουν να ανακατεύουν τα γράμματα που έχουν στη διάθεση τους για να βρουν κάτι άλλο. Και κάπως έτσι προκύπτει η ονομασία Zara. Όσον αφορά στο γιατί επέλεξαν αρχικά την ονομασία Zorba, ο Jesus Echevarría, ο σημερινός Managing Director της Inditex, της μητρικής του brand που ιδρύθηκε το 1985, θα δηλώσει στους New York Times πριν από μερικά χρόνια: «Δεν νομίζω ότι σκέφτονταν να γράψουν ιστορία, απλώς ότι ήταν ένα ωραίο όνομα».
Το επιπρόσθετο «a», που λείπει από το «Zorba», εντοπίζεται σε καλούπια που έχουν φτιαχτεί για την εταιρεία. Μια εταιρεία που ξεκινά τη λειτουργία της πουλώντας φθηνά ρούχα που μοιάζουν με εκείνα των ακριβών brands. Το 1985, ο Amancio Ortega ιδρύει την μητρική και ξεκινά για την κατάκτηση της παγκόσμιας αγοράς. Πρώτος σταθμός το Πόρτο της Πορτογαλίας, το 1989 οι ΗΠΑ, ενώ το 1993 ανοίγει το πρώτο κατάστημα στην Ελλάδα.
Στις μέρες μας, η Inditex πραγματοποιεί πωλήσεις σε 202 αγορές, με καταστήματα σε 96 από αυτές και διαδικτυακές πλατφόρμες στις 66. Κι όμως, το brand Zara θα μπορούσε σήμερα να μην φέρει αυτήν την ονομασία και να ψωνίζουμε ρούχα από τα… Zorba.
