Προβλέπεται ενιαίος τρόπος υπολογισμού των επικουρικών – Επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών – Δυνατότητα αναγνώρισης έξω και επτά πλασματικών ετών για τους αγρότες
Τρεις «θεραπευτικές» παρεμβάσεις εισάγει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας που κατατέθηκε χθες στη Βουλή για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες, ενώ ταυτόχρονα προβλέπει συγκεκριμένο πλαίσιο προστασίας για τους απλήρωτους εργαζόμενους με αυστηρότερες ποινές για τους παραβάτες εργοδότες. Παράλληλα, με το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας εξαιρείται η προσωπική διαφορά από τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών των ειδικών μισθολογίων.
Ειδικότερα, το νομοσχέδιο προβλέπει:
1. Άτοκη επιστροφή εισφορών: Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους προβλέπεται η επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών, αφού προηγηθεί συμψηφισμός με οφειλές σε φορείς κοινωνικής ασφάλισης. Δηλαδή, επαγγελματίες που κατέβαλλαν υψηλότερες εισφορές το 2017 με βάσει τα δηλωθέντα εισοδήματα του 2015 αναμένουν συμψηφισμό μετά την εκκαθάριση των δηλώσεων του 2016 στις περιπτώσεις που το δηλωθέν εισόδημα είναι χαμηλότερο. Με την προωθούμενη διάταξη τους παρέχονται δύο δυνατότητες. Να εισπράξουν τα επιστρεφόμενα ποσά ή να αφήσουν τα χρήματα στον λογαριασμό τους ως «πιστωτικό υπόλοιπο» το οποίο θα χρησιμοποιείται για την πληρωμή μελλοντικών εισφορών.
2. Πληρώνετε περισσότερα, παίρνετε περισσότερα: Το σχέδιο νόμου δίνει τη δυνατότητα καταβολής αυξημένων εισφορών με αντίστοιχη αύξηση της σύνταξης στους ελεύθερους επαγγελματίες που το επιθυμούν.
3. Αποδεσμεύεται επίσης η ασφάλιση από την ιδιότητα στους κλάδους μηχανικών και νομικών, ώστε να καταβάλλουν εισφορές μόνο κατά την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας. Δηλαδή οι συγκεκριμένοι αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες δε θα καταβάλλουν εισφορές στον ΕΦΚΑ αν δεν έχουν εισόδημα.
Τι προβλέπεται για τις συντάξεις
Το υπουργείο Εργασίας φιλοδοξεί με το νομοσχέδιο να αντιμετωπίσει προβλήματα που μπλόκαραν την έκδοση των συντάξεων. Ειδικότερα, ο υπολογισμός των συντάξεων με το νόμο Κατρούγκαλου γίνεται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές μετά το 2002. Σε αρκετές περιπτώσεις όμως είχαν παρουσιαστεί προβλήματα καθώς οι ασφαλισμένοι είχαν διακόψει τη δραστηριότητά του , κυρίως λόγω της ανεργίας πριν από 2002 και είχαν μείνει στον «αέρα» χωρίς σύνταξη μετά από 25 χρόνια ασφάλισης Με την προωθούμενη διάταξη σε περιπτώσεις ανεργίας θα αναζητούνται αποδοχές τουλάχιστον 5 ετών. Αν αυτές δεν συμπληρώνονται από το 2002 και μετά, τότε η 5ετία θα μπορεί να συμπληρώνεται και με αποδοχές πριν από το 2002. Από το 2021 και μετά θα αναζητούνται έως και 10 έτη.
Οι επικουρικές
Νομοθετείται επίσης ενιαίος τρόπος υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων, με ενιαίο συντελεστή 0,45 ανεξάρτητα από το έτος κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης. Έτσι, ξεμπλοκάρεται η έκδοση συντάξεων ( αναμένεται μέσα στον Σεπτέμβριο να εκδοθούν οι πρώτες επικουρικές συντάξεις μετά από ενάμισι έτος στην ουρά) μετά το πρόβλημα που είχε με τον δημιουργηθεί με τον ανύπαρκτο» δείκτη της ΕΛΣΤΑΤ που προέβλεπε ο νόμος Κατρούγκαλου.
Θα εφαρμόζεται και στους ασφαλισμένους του Δημοσίου διάταξη που ισχύει για τον ιδιωτικό τομέα και ορίζει ότι το ποσοστό μείωσης της σύνταξης δεν δύναται να υπερβαίνει το 30%, ακόμα και στην περίπτωση που η πρόωρη αποχώρηση υπερβαίνει τα πέντε έτη. Έτσι, ενώ δημόσιος υπάλληλος που θα ελάμβανε πλήρη σύνταξη σε ηλικία 65 και 6 μηνών (και με βάση τις μεταβατικές διατάξεις δικαιούται να συνταξιοδοτηθεί πρόωρα στα 58, δηλαδή νωρίτερα κατά 7 έτη και 6 μήνες) θα είχε μείωση του ποσού της σύνταξης 45% και επιπλέον ποινή μείωσης 10% επί του μειωμένου ποσού μέχρι τη συμπλήρωση της ηλικίας των 65 ετών, με τη νέα διάταξη, το ανώτατο ποσοστό περικοπής περιορίζεται στο 30%. Επίσης καταργείται η παραγραφή του δικαιώματος σύνταξης για υπαλλήλους του Δημοσίου, εφόσον δεν έχει εκδοθεί η συνταξιοδοτική απόφαση εντός τριετίας.
Πλασματικά χρόνια για τους αγρότες
Δίνεται ακόμη η δυνατότητα αναγνώρισης έως και 7 πλασματικών ετών στους αγρότες με χαμηλό αντίτιμο. Δηλαδή η εξαγορά θα γίνεται στο 20% επί του κατώτατου ασφαλιστέου εισοδήματος, ήτοι το 70% του κατώτατου μισθού. Υπολογίζεται ότι η εξαγορά των πλασματικών ετών θα στοιχίζει στους αγρότες περίπου 83 ευρώ μηνιαίως.
Η προϋπόθεση συμπλήρωσης 15 ετών ασφάλισης για την καταβολή της εθνικής σύνταξης δεν ισχύει για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης με τη συμπλήρωση χρόνου ασφάλισης μικρότερου των 15 ετών. Στην περίπτωση αυτή το ποσό της εθνικής σύνταξης δεν μπορεί να υπολείπεται αυτού που αντιστοιχεί στα 15 έτη ασφάλισης.
Παράλληλα, προβλέπεται ότι το συνολικό ακαθάριστο ποσό της ανταποδοτικής σύνταξης δεν μπορεί να υπερβαίνει το ακαθάριστο ποσό των συντάξιμων αποδοχών. Στους χρόνους που θεωρούνται ως συντάξιμοι προστίθεται και ο χρόνος άδειας άνευ αποδοχών μέχρι ένα μήνα κατ’ έτος με την προϋπόθεση της καταβολής από τον υπάλληλο των προβλεπόμενων ασφαλιστικών εισφορών.
Στα νέα ειδικά μισθολόγια, για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών δεν υπολογίζεται η προσωπική διαφορά, παρά μόνο οι αποδοχές για τις οποίες έχουν καταβληθεί εισφορές και από τους εργαζόμενους και από τον εργοδότη.
Επιστροφή εισφορών
Επανακαθορίζεται η διαδικασία συμψηφισμού και επιστροφής των αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών στον ΕΦΚΑ. Ειδικότερα προβλέπεται άτοκη επιστροφή των αχρεωστήτων καταβληθεισών εισφορών προς τους δικαιούχους, αφού προηγηθεί συμψηφισμός με πάσης φύσεως οφειλές του δικαιούχου προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.
Στις περιπτώσεις ρυθμισμένων οφειλών, γίνεται συμψηφισμός με την οφειλή κατ’ αντιστοιχία με τα ισχύοντα στη φορολογική διοίκηση. Στις περιπτώσεις ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων, προκειμένου να προσδιοριστεί ότι πρόκειται πράγματι για αχρεωστήτως καταβληθείσες εισφορές και ότι δεν υπάρχουν χρέη προς τον φορέα, είναι απαραίτητο να έχει προηγηθεί η διαδικασία της εκκαθάρισης. Κατόπιν αυτής, αν προκύπτει επιπλέον ποσό, επιστρέφεται.
Επαναπροσδιορισμός για τις επικουρικές
Με άλλες διατάξεις του ίδιου νομοσχεδίου επαναπροσδιορίζεται ο τρόπος υπολογισμού του ποσού της επικουρικής σύνταξης, για τους μέχρι 31.12.2013 ασφαλισμένους, οι οποίοι καταθέτουν αίτηση συνταξιοδότησης από την 1.1.2015 και εφεξής. Προβλέπεται ότι το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης που έχει πραγματοποιηθεί έως και την 31.12.2014 υπολογίζεται με βάση το υφιστάμενο ποσοστό αναπλήρωσης (0,45%), το οποίο για κάθε έτος ασφάλισης αντιστοιχεί σε ποσοστό επί των συνταξίμων αποδοχών κάθε ασφαλισμένου που υπεβλήθησαν σε εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης (αντί των αποδοχών που υπολογίζονται για την έκδοση της κύριας σύνταξης).
Ως συντάξιμες αποδοχές νοούνται: α) για τους μισθωτούς, ο μέσος όρος μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου που υπόκεινται σε εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης, από το έτος 2002 έως το έτος 2014. β) για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες, το εισόδημα που υπόκειται σε εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης του κάθε ασφαλισμένου από το έτος 2002 έως το έτος 2014.
– Επανακαθορίζονται οι μηνιαίες κρατήσεις των μετόχων του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (ΜΤΠΥ), οι οποίες ορίζονται από 1/1/2017 σε ποσοστό 4,5% επί των συντάξιμων αποδοχών, όπως αυτές προσδιορίζονται για την κύρια σύνταξη. Στην πράξη αυξάνεται το ποσοστό εισφοράς, μειώνεται όμως, για κάποιες περιπτώσεις, η βάση επί των οποίων υπολογίζονταν οι χαμηλότερες εισφορές.
Παράταση της σύνταξης αναπηρίας για ένα εξάμηνο όταν εκκρεμεί επανεξέταση στα ΚΕΠΑ
Ισχύει εις το διηνεκές, το δικαίωμα που είχε παραχωρηθεί σε συνταξιούχους λήψης αναπηρικής σύνταξης και δικαιούχους επιδομάτων αναπηρίας, προκειμένου αυτοί να συνεχίζουν να λαμβάνουν τις σχετικές παροχές για ένα εξάμηνο, εφόσον εκκρεμεί στις υγειονομικές επιτροπές ΚΕΠΑ, χωρίς υπαιτιότητά τους, ιατρική κρίση περί του ποσοστού αναπηρίας τους.
